Kabinet: geef onze kinderen gezonde (binnen)lucht

Schone en gezonde lucht. Door de klimaatverandering, energietransitie en stikstofproblematiek is dit niet vanzelfsprekend. En met een samenleving die het gros van de tijd binnen zit – met lucht die tot wel vijf keer meer vervuild kan zijn dan buitenlucht – is gezonde lucht belangrijker dan ooit. Gemiddeld leven Nederlanders negen maanden korter door luchtverontreiniging en overlijden er jaarlijks 11.000 mensen door de gevolgen van blootstelling aan luchtverontreiniging. Mede door een slechte binnenluchtkwaliteit wordt bij ongeveer 1 op de 5 kinderen astma geconstateerd. Voor onze kinderen is het daarom extra belangrijk dat het nieuwe kabinet aandacht besteedt aan gezonde buiten- én binnenlucht. Want de gevolgen van luchtvervuiling zijn groot en de (gezondheids)prijs die we betalen wordt pas later zichtbaar. En later, dan is het te laat.

Als Indoor Generation brengen we gemiddeld 90% (ruim 21 uur per dag) van ons leven binnen door. De impact van het binnenleven op onze gezondheid wordt hierbij zwaar onderschat. En dat terwijl de binnenlucht, door een teveel aan CO2, fijnstof door het koken op gas, huisdierenharen en vocht uit baden, douches en wasmachines, tot maar liefst vijf keer meer vervuild kan zijn dan de buitenlucht. En het zijn deze vochtige, schimmelige ruimtes die ervoor zorgen dat we maar liefst 40% meer kans hebben op het ontwikkelen van astma.

Van alle kamers in een woning, blijkt dat kinderkamers vaak de meest vervuilde ruimtes zijn. De lucht wordt vervuild met stoffen die vrijkomen uit bijvoorbeeld plastic speelgoed en meubels, en door onvoldoende ventilatie hebben kinderkamers vaak een veel te hoog CO2-niveau. Onze kinderen groeien ook in de buitenlucht op in een (onzichtbaar) vervuilde omgeving. En als gemeenschap weten we onvoldoende dat we er ook zelf iets aan kunnen doen.

Op 13 januari 2020 sloot het Rijk, samen met provincies en gemeenten, Het Schone Lucht Akkoord. Een mooi initiatief. Minister Stientje van Veldhoven plaatste namens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat haar handtekening onder het akkoord, waarmee de Rijksoverheid een permanente verbetering van de luchtkwaliteit in Nederland beloofde. Een gezondheidswinst van minimaal 50% in 2030 ten opzichte van 2016 is het doel.

De gedachte achter Het Schone Lucht Akkoord is niet verkeerd. Het is een mooi begin voor verbetering. Maar je schiet je doel voorbij als er geen aandacht wordt besteed aan het grotere plaatje. Passende maatregelen zijn dan ook hard nodig, maar daarvoor moeten we ons ook bewust(er) worden van het feit dat de luchtkwaliteit in gebouwen een belangrijke rol speelt in onze gezondheidsproblemen. En we weten dat op dit moment onvoldoende. Meer dan driekwart (77%) van de Nederlanders weet namelijk niet dat binnenlucht veel meer vervuild kan zijn dan buitenlucht .

Diverse bedrijven en organisaties (waaronder ook VELUX) hebben het online platform Gezond Binnen opgericht met als doel dit bewustzijn onder Nederlanders te vergroten. Het manifest dat deze organisaties gezamenlijk hebben geschreven roept het nieuwe kabinet op om meer aandacht te besteden aan het belang van een schoon en gezond binnenklimaat en het zwaarder te laten meewegen in de wet- en regelgeving voor de gebouwde omgeving.

Uiteraard moet de overheid extra aandacht blijven besteden aan de impact van het klimaat, de energietransitie en de stikstofproblematiek. Maar ook de impact van ons binnenklimaat mag niet vergeten worden. Het bewustzijn moet vanuit overheid worden gestimuleerd, zodat wij als bevolking ook onze eigen maatregelen kunnen treffen die op lange termijn onze gezondheid kunnen verbeteren. Want alleen door ons bewustzijn te vergroten en de luchtkwaliteit van Nederland én onze gebouwen gezonder te maken, kunnen we de trend van ongezond binnenleven doorbreken.

Dit artikel is ook verschenen als opiniestuk in Trouw.